Servis Aracı Şoförü (Seviye 3)

1. AMAÇ/KAPSAM

Bu program, Servis Aracı Soförü Seviye 3 (17UY0328-3-REV 0) Ulusal Yeterliliğine göre adayının
belgelendirilmesine yönelik olarak yapılacak olan sınav için temel şartları, yeterlilik alanını, sınav koşullarını,
kabul şartlarını hakkında bilgilendirmeyi amaçlamaktadır. Servis Aracı Şoförü (Seviye 3); iş sağlığı güvenliği,
kalite yönetim sistemi ile çevre ve trafik kurallarına uygun olarak, ticari olarak tescil edilmiş bir minibüs veya
otobüs türü taşıtı kullanarak belirli bir güzergah doğrultusunda öğrenci, personel ve/veya diğer yolcuların
ulaşımını sağlayan nitelikli kişidir.

2. TANIMLAR

Aday: Belgelendirilmek üzere başvuru yapan ve yeterliliğe giriş şartlarını taşıyan kişidir.
Sınav Yapıcı: İlgili ulusal yeterlilikteki değerlendirici ölçütlerini karşılayan ve METROPOL Belgelendirme
tarafından adayların teorik bilgi düzeylerini ve performanslarını ulusal yeterliliklerde tanımlanan şartlar
doğrultusunda ölçmek ve değerlendirmek üzere görevlendirdiği kişidir.
Gözetmen:METROPOL Belgelendirme tarafından gerçekleştirilen sınavlarda kamera kaydı ve sınav düzenini
sağlamak üzere görevlendirilen ve değerlendirici ölçütlerini karşılamak zorunda olmayan kişidir.

3. SORUMLULAR

Sınav görevlileri ve adaylar bu talimatın şartlarına uymakla yükümlüdür.

4. UYGULAMALAR

4.1. Bilgi ve Becerinin Sınanması, Değerlendirilmesi

4.1.1. Zorunlu Birimler

17UY0328-3/A1: İş Sağlığı ve Güvenliği, Çevre ve Kalite
17UY0328-3/A2 : Araç Kontrolü ve Öğrenci/Personel Ulaşımı

(T1) Teorik Sınav

Zorunlu A1 ve A2 birimlerinde yapılandırılmış yazılı sınav (T1) şeklinde gerçekleştirilir. Sınav soruları,
yapılandırılmış sınav kapsamında ölçülmesi öngörülen tüm öğrenim çıktılarını ve başarım ölçütlerini
ölçebilecek şekilde tasarlanacak olup, her yeterlilik biriminin değerlendirilmesi ayrı yapılacaktır. Her birimde
sorulacak soru sayısı ve süreleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. Yapılandırılmış yazılı sınav soruları
METROPOL BELGELENDİRME soru bankasından seçilen sorulardan oluşur.
Çoktan Seçmeli Sınav (T1): A1 ve A2 birimlerine yönelik teorik sınavlar “Bilgiler” kontrol listesine göre
gerçekleştirilir. Teorik sınavda adaylara en az her bir birim için yirmi (20) soruluk, dört (4) seçenekli, çoktan
seçmeli ve her biri eşit puan değerinde olan sorularla düzenlenmiş yazılı sınav uygulanmalıdır. Çoktan seçmeli
sorularla düzenlenmiş sınavda yanlış cevaplandırılan sorulardan herhangi bir puan indirimi yapılmaz. Sınavda
adaylara her soru için ortalama iki (2) dakika zaman verilir. Yazılı sınavlarda her birim için soruların en az %
60’ına doğru yanıt veren aday başarılı sayılır. Birimlerin süreleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

(P1) Performansa Dayalı Sınav

Servis Aracı Soförü (Seviye 3) : A2 birimine yönelik performansa dayalı sınav “Beceri ve Yetkinlikler”
kontrol listesine göre gerçekleştirilir. Beceri ve yetkinlikler kontrol listesinde aday tarafından başarılması
zorunlu kritik adımlar belirlenir. Adayın, performans sınavından başarı sağlaması için kritik adımların
tamamından başarılı performans göstermek koşuluyla sınavın genelinden asgari % 80 başarı göstermesi gerekir.
Performansa dayalı sınavın süresi gerçek uygulama şartlarındaki süreye karşılık gelmelidir. Performansa dayalı
sınav gerçek veya gerçeğine uygun olarak düzenlenmiş çalışma ortamında gerçekleştirilir. Beceri ve yetkinlik
ifadelerinin tamamı performansa dayalı sınav ile ölçülmelidir.
Bu yeterlilikte performans sınavı aşağıda yazılı olduğu şekilde yapılır
Aday sınava başlamadan önce aracın dış yüzeyini farları, kaportayı gözle kontrol eder. Gerekli olan el aletlerini
ve kullanacağı kontrol malzemelerini hazırlar. Aracın ön kaputunu açar sıvı seviyelerini kontrol eder. Kritik
adım olan aracın lastiklerini hava basınçlarını kontrol eder. Araçta iç ve dış aydınlatma kontrollerini yapar. Sıvı
kaçağı var mı diye aracın altına bakar. Fren kontrollerini yapar. Araç şoför koltuğuna oturur evrak kontrollerini
ve gösterge kontrollerini yapar.
Aracı belirlenen rotada sürüşünü yapar. Yolcuları yoldan alır. Yolda acil eylem planını uygular. Son durağa
kadar yolcularını taşır ve uygun bir şekilde indirir. Aracın içinde unutulan eşyalar için uygun olan prosedürü
uygular. Aracı park eder.

NOT: ADAYIN KENDİ VE DİĞER KİŞİLERİN CAN GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE SOKACAK BİR
DAVRANIŞ GÖSTERMESİ HALİNDE SINAVA SON VERİLİR VE ADAY BAŞARISIZ SAYILIR.

Performans sınavında Adayın Performansı Değerlendirici tarafından ölçülmesi öngörülen öğrenim çıktılarını,
başarım ölçütlerini içerecek şekilde değerlendirilerek Servis Aracı Şoförü Performans Değerlendirme
Listesi’ne (A2) yazılır elde edilen veriler sınav geçme kriterlerine göre değerlendirilip sonuçlar belirlenir.
Birimlerin süreleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

4.2 Ölçme ve Değerlendirme

Servis Aracı Şoförü Seviye 3 (17UY0328-3/00) Ulusal Yeterliliğine göre belgelendirme amacıyla yapılacak
ölçme ve değerlendirme, gerekli çalışma şartlarının oluşturulduğu sınav ve belgelendirme merkezlerinde veya
çalışma sahalarında, Teorik yapılandırılmış yazılı sınav ve uygulamalı sınav şeklinde olacaktır. Kişi yeterlilik
birimlerini ayrı ayrı alabileceği gibi talep etmesi halinde hepsinin bir arada verilmesi de mümkündür. Ancak her
birimin değerlendirmesi bağımsız yapılmalıdır
Yeterlilik belgesi almaya hak kazanmak için adayın, zorunlu A1 ve A2 birimlerinin tamamından başarılı
olması gerekmektedir. Aday, başarı sağlayamadığı bölümlere yönelik 1 yıl içerisinde tekrar sınava girebilir.
Ancak 1 yıldan fazla ara vermesi durumunda birimde tanımlanan her iki sınava da yeniden girmesi gerekir.
Yeterlilik birimlerinin geçerlilik süresi, birimin başarıldığı tarihten itibaren 2 yıldır. Yeterlilik birimlerinin
birleştirilerek bir yeterliliğin elde edilebilmesi için tüm birimlerin geçerliliğini koruyor olması gerekmektedir.
Yeterlilik belgesinin geçerlilik süresi ise belgenin düzenlendiği tarihten itibaren 5 (beş) yıldır.

4.3 Diğer Şartlar

• Adaylar sınav başlamadan 15 dakika önce hazır bulunur.
• Sınav süresince kesintisiz olarak kamera kaydı alınır.
• Sınav kurallarını ihlâl eden adayların sınavı geçersiz sayılır.
• Adaylar Kimlik Belgelerini (Fotoğraflı Nüfus Kâğıdı ya da Ehliyet) sınavda hazır bulundurmalıdırlar.
• Sınav başlamadan önce mobil cihazlar kapalı konuma getirilir ve erişilemeyecek şekilde kaldırılır.
• Adayların sınav düzenini bozacak veya başkalarını rahatsız edecek davranışlarda bulunmaları sınav
kurallarına aykırıdır. Sınav kurallarına aykırı hareket edenler hakkında tutanak tutularak söz konusu kişi(ler)
sınav alanından çıkartılır.
• Çağrı cihazı, telsiz, cep bilgisayarı, saat fonksiyonu dışında fonksiyonu bulunan saat, her türlü bilgisayar
özelliği bulunan cihazlar, silah vb. teçhizatla; müsvedde kâğıdı, defter, kitap, sözlük, sözlük işlevi olan
elektronik aygıt, hesap makinesi, hesap cetveli, pergel, açı ölçer, cetvel, USB bellek, hafıza kartı vb. özellikte
hafıza aygıtları ile sınava girilmez.
• Sınavlarda kullanılan her türlü kırtasiye malzemesi METROPOL tarafından sağlanır. METROPOL
tarafından istenmediği sürece adayların, hiçbir doküman, kitap, dosya, not defteri gibi yardımcı materyal
bulundurmamaları gerekmektedir.
• Sınav süresince sınav alanında içme suyu, şeker ve alınması zorunlu ilaçlar hariç yiyecek ve içecek
bulundurmak, tütün ve tütün ürünleri kullanmak yasaktır.
• Adayların sınav alanına delici, kesici ve yaralayıcı aletler ile ateşli silahları getirmeleri yasaktır.
• Teorik sınav alanından ayrılan aday sınavını tamamlamış sayılır ve sınavına devam etmesine izin verilmez.
• Sınav sırasında kopya çektiği veya kopya verdiği tespit edilen adayların kimlik bilgileri ve yaşanan durum
tutanak ile kayıt altına alınır ve bu adaylar sınavdan başarısız sayılır. Değerlendirici(ler) veya gözetmen(ler)
kopya çekmeye veya vermeye kalkışanları uyarmak zorunda değildir, sorumluluk adaylara aittir.
• Adaylar teorik sınav süresince birbirleri ile konuşamaz, birbirlerinden sınav gereci veya yardım isteyemez.
• Sınav bitiminde kâğıtlar Metropol sınav gözetmenine teslim edilir.

• Sınav süresince soruların yüksek sesle ve herkesin duyabileceği şekilde sorulması, cevapların da aynı
şekilde yüksek sesle ve herkesin duyabileceği şekilde verilmesi gerekmektedir.
• Aday performans sınavı süresince, sınav değerlendiricisine (oldu mu, tamam mı, doğru mu vb.) sınavı
etkileyebilecek sorular soramaz.
• Adayların sınav değerlendiricilerin talimatı olmadan sınav salonundaki malzemeleri kullanmaları yasaktır.
• Aday kendisine verilen sınav süresi içerisinde sınavı tamamlayamaz ise adayın sınavı sınav değerlendiricisi
tarafından sonlandırılır.
• İş sağlığı ve güvenliği kurallarını ihlal ettiği ve bu nedenle kendilerini veya sınav alanında bulunan diğer
kişileri tehlikeye düşürdüğü değerlendirici tarafından tespit edilen adayların sınavları durdurulur. Söz konusu
adaylar sınavdan başarısız sayılır.
• Mülakat sınavlarında Sınav süresince sorulara verilen cevapların yüksek sesle ve anlaşılır bir şekilde
verilmesi gerekmektedir.Sınav görevlisine “cevap bu mu, böyle mi, bunu demek istediniz” şeklinde sorular
sorulmamalıdır.
Sınav kurallarını ihlâl eden adayların (örn. Kopya çekme, başkası adına sınava girme vb.) sınavı geçersiz sayılır.

4.4 Belgelendirme

Sınav sürecini tamamlamış adayların itiraz ve şikâyet hakları saklı kalacak şekilde en geç 10 gün içerisinde
belge kararları verilerek www.metropolbelgelendirme.com web sitesinden yayınlanır.

Adayda Aranan Şartlar

Servis Aracı Şoförünün (Seviye 3);
– 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun ilgili maddelerinde belirtilen sürücü belgesine, – Yetkili merkezden
alınmış “Psikoteknik Test Raporu”na sahip olması ,

– Türk Ceza Kanununun “Cinsel saldırı” başlıklı 102.,“Çocukların cinsel istismarı” başlıklı 103., “Reşit
olmayanla cinsel ilişki” başlıklı 104., “Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma” başlıklı 109., “Uyuşturucu veya
uyarıcı madde imal ve ticareti” başlıklı 188., “Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma”
başlıklı 190., “Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak”
başlıklı 191., “ Fuhuş” başlıklı 227. ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun “Sarhoşluk” başlıklı 35.
maddelerindeki suçlardan affa uğramış olsa bile hüküm giymemiş olması gerekmektedir.

4.4.1 Belgelerin Teslimi

Belgeler, başvuru formunda belgelendirilmiş kişinin belirttiği şekilde, belgelendirilmiş kişiye/firma yetkilisine
imza karşılığı, kargoyla veya taahhütlü posta ile gönderilir.

4.4.2 Belgenin Kaybedilmesi

Belgelendirilmiş kişi, belgesini geçerlilik süresi içinde kaybettiğini ve yeni belge düzenlenmesini dilekçe ekinde
kayıp ilanını belirterek talep eder. Belge yenileme ücreti alınarak 1 hafta içinde Mesleki Yeterlilik Kurumuna
belge talebi iletilir.

4.4.3 4.4.Yeterlilik Belgesinin Geçerlilik Süresi ve Gözetim Sıklığı

Yeterlilik belgesinin geçerlik süresi, belgenin düzenlendiği tarihte başlar ve belge 5 (beş) yıl süresince
geçerlidir.
Değerlendirme sonucu olumlu olan adayların belge geçerlilik süreleri 5 yıl daha uzatılır
Belgeli kişinin yeterliliğinin devam ettiğini tespit etmek amacıyla belgenin geçerlilik süresi içerisinde en az bir
kez gözetim raporu hazırlanır. Belge geçerlilik süresi içerisinde adaylar gözetime tabi tutulur. Adayın
performansı belge aldığı tarihten itibaren 2.yıl ile 3.yıl arasında sınav ve belgelendirme kuruluşunun
belirleyeceği gözetim yöntemi ile değerlendirilir. Gözetime yönelik Metropol internet sitesinde yapılan genel
duyuruların yanı sıra, gözetim zamanı gelen belge sahipleri tespit edilerek 1 ay önce gözetim kanıtlarının
sunulmasıyla ilgili mail, taahhütlü posta, telefon gibi iletişim araçları kullanılarak uyarıda bulunulur. Belgeli
kişi, meslek alanı ile ilgili olarak çalıştığı kuruluştan ve/veya işvereninden www.metropolbelgelendirme.com
adresinde yer alan “Gözetim Formu”nu doldurmasını ister. Eğer belgeli olduğu mesleği yapmıyorsa, yeterlilik
belgesini aldıktan sonra, belgeli olduğu mesleği yaptığı işyerinden Gözetim Formunun doldurulması istenir.
Belgeli personel, Gözetim Formunu uygun bir şekilde ve zamanında METROPOL’ e sunmakla yükümlüdür.
Zamanında ve istenen şekilde kanıt sunulmaması durumunda, belge askıya alınır.
Belgeli personelin, gözetim kanıtlarını eksik olarak sunması durumunda, eksiklikleri tamamlaması için
METROPOL tarafından 1 ay süre verilir. Bu süre içinde eksiklikleri tamamlamayan belgeli personelin belgesi
süre sonunda askıya alınır. Belgenin askıda kalma süresi en az 6 ay en fazla belge geçerlilik süresinin sonuna
kadardır. Bu süre içerisinde herhangi bir düzeltici faaliyet gerçekleştirmeyen belge sahibinin belgesi iptal edilir.

4.4.4 Yeniden Belgelendirme

Beş (5) yıllık geçerlilik süresinin sonunda belge sahibinin performansı “10- Yeterlilik Sınavına Giriş Şartları”
bölümünde belirtilen belgeleri sunmak koşuluyla, aşağıda tanımlanan yöntemlerden en az biri kullanılarak
değerlendirmeye tabi tutulur;

a) 5 yıl belge geçerlilik süresi içinde yeterlilik belgesi kapsamında toplamda en az 2,5 yıl çalıştığına dair resmi
kayıt sunulması,

b) Yeterlilik kapsamında yer alan yeterlilik birimleri için tanımlanan performansa dayalı sınavların (P1)
yapılması. Değerlendirme sonucu olumlu olan adayların belge geçerlilik süreleri 5 yıl daha uzatılır.

4.4.5 Belge İptali, Talimata Aykırı Hareket

Aşağıda belirtilen durumlar tespit edildiğinde, uygunsuzluğun durumuna göre belge askıya alınır ya da iptal
edilir.

• Belgelendirilmiş kişi hakkında, belgelendirildiği Ulusal Yeterliliğin gereklerini yerine getirmediği
gerekçesi sunularak şikayette bulunulması durumunda ve şikâyetin değerlendirilmesi sonrasında aleyhinde bir
karar alınması, belgenin askıya alınmasını gerektirir.
• Belge gözetim süresini dolduran ve METROPOL tarafından istenilen belgeleri ibraz etmeyen kişilerin
belgeleri askıya alınır.

• Gözetim Raporunun değerlendirilmesi sonucunda Karar Verici tarafından belge askıya alınabilir veya iptal
edilebilir.
• Belgelendirilmiş kişinin belgeyi kötü amaçla, yanıltıcı bir biçimde kullandığı tespit edildiğinde belge iptal
edilir.
• Belge, Logo ve Marka Kullanım Sözleşmesi’ne aykırı davranan belgelendirilmiş kişinin, belgesi iptal
edilir.
• Belgesi askıya alınan kişiye gerekçeleri yazılı olarak bildirilir ve METROPOL web sitesinde duyurular
bölümünde belgesi askıya alınan kişinin ad-soyad ve sertifika bilgileri yayınlanır.
• Belgesi askıya alınanlar belgenin askıya alındığı süre boyunca belge ile ilgili herhangi bir faaliyette
bulunamazlar.
• Belgenin iptal edilmesi durumunda iptal kararının tebliğinden itibaren belgenin kullanımını durdurulur.
Belgesi iptal edilen kişi Belge, Logo ve Marka Kullanım Sözleşmesi ve kendisine verilen belgeyi tebliğ
tarihinden itibaren 15 gün içerisinde METROPOL’e iade etmekle yükümlüdür.
• Belgelendirme programında yapılan değişiklikler yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, belgelendirilmiş
personelin değişiklik şartlarına gözetim tarihine kadar uyum sağlaması gerekmektedir.
• Değişiklikler gözetim tarihinden sonra yapılmış ise yeniden belgelendirme tarihine kadar belgelendirilmiş
personelin değişiklik şartlarına uyum sağlanması gerekir. Yasal zorunluluk durumunda ise bu süre kısaltılabilir.

4.5 Meslekte Yatay ve Dikey İlerleme Yolları
–

4.6 İtiraz Veya Şikâyet

Başvuru sahiplerinden, adaylardan, belgelendirilmiş kişilerden ve onların işverenlerinden ve diğer kesimlerden
belgelendirme süreci ve kriterleri konusunda itiraz veya şikâyetin olması halinde, itiraz/şikâyet sahibi web
sitesinden İtiraz veya Şikâyet Formunu doldurur ve imzalayarak (şahsen müracaat yapıldı ise) METROPOL‘e
teslim eder veya faks, e-posta ile gönderir.
Yapılan sınava ilişkin itiraz sınav sonucunun yayınlanmasından tarihinden itibaren 2 gün içinde yapılmalıdır.
METROPOL’e yapılan İtiraz veya Şikâyet 30 gün içerisinde sonuçlandırılır. Karar itiraz/şikâyet sahibine
bildirilir.

4.7 REFERANSLAR

Sınav uygulamaları ve değerlendirmelerine esas alınan yeterlilik aşağıda belirtilmektedir;

İlgili Yeterlilik

17UY0328-3 Servis Aracı Şoförü (Seviye 3) Yayın Tarihi 18/10/2017 Rev. No:00