Motorlu Kara Taşıtları Alım Satım Sorumlusu (Seviye 5)

1. 1.AMAÇ/KAPSAM

Bu program, Motorlu Kara Taşıtları Alım Satım Sorumlusu Seviye 5 (17UY0299-5/ REV 01) Ulusal Yeterliliğine göre adayının belgelendirilmesine yönelik olarak yapılacak olan sınav için temel şartları, yeterlilik alanını, sınav koşullarını, kabul şartlarını hakkında bilgilendirmeyi amaçlamaktadır..

Motorlu kara taşıtı alım satım çalışmalarının eğitim almış ve nitelik kazandırılmış kişiler tarafından yürütülmesi ve çalışmalarda kalitenin artırılması için

• Adayların sahip olması gereken nitelikleri, bilgi, beceri ve yetkinlikleri tanımlamak,
• Adayların, geçerli ve güvenilir bir belge ile mesleki yeterliliğini kanıtlamasına olanak vermek,
• Eğitim sistemine, sınav ve belgelendirme kuruluşlarına referans ve kaynak oluşturmaktır.

Bu yeterlilik, Motorlu Kara Taşıtları alım Satım Sorumlusu niteliklerinin belirlenmesi ve belgelendirilmesi amacıyla hazırlanmıştır

2. 2.TANIMLAR

Aday: belgelendirilmek üzere başvuru yapan ve yeterliliğe giriş şartlarını taşıyan kişidir.

Sınav Yapıcı: İlgili ulusal yeterlilikteki değerlendirici ölçütlerini karşılayan ve METROPOL Belgelendirme tarafından adayların teorik bilgi düzeylerini ve performanslarını ulusal yeterliliklerde tanımlanan şartlar doğrultusunda ölçmek ve değerlendirmek üzere görevlendirdiği kişidir.

Gözetmen: METROPOL Belgelendirme tarafından gerçekleştirilen sınavlarda kamera kaydı ve sınav düzenini sağlamak üzere görevlendirilen ve değerlendirici ölçütlerini karşılamak zorunda olmayan kişidir.

3. 3.SORUMLULAR

Sınav görevlileri ve adaylar bu talimatın şartlarına uymakla yükümlüdür.

4. 4.UYGULAMALAR

4.1. Bilgi ve Becerinin Sınanması, Değerlendirilmesi

4.1.1. Zorunlu Birimler

17UY0299-5/A1: İş Sağlığı ve Güvenliği, Çevre Koruma ve Kalite

17UY0299-5 /A2: Motorlu Kara Taşıtı Alım Satım İşlemleri

(T1) Teorik Sınav

(A1+A2) yeterlilik birimlerinde yapılandırılmış yazılı sınav (T1) şeklinde gerçekleştirilir. Sınav soruları, yapılandırılmış sınav kapsamında ölçülmesi öngörülen tüm öğrenim çıktılarını ve başarım ölçütlerini ölçebilecek şekilde tasarlanacak olup, her yeterlilik biriminin değerlendirilmesi ayrı yapılacaktır. Her birimde sorulacak soru sayısı ve süreleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. Yapılandırılmış yazılı sınav soruları METROPOL BELGELENDİRME soru bankasından seçilen sorulardan oluşur.

A1 birimine yönelik teorik sınav ulusal yeterlilikte Ek A1-2’de yer alan “Bilgiler” kontrol listesine göre gerçekleştirilir. Teorik sınavda adaylara en az yirmi beş (25) soruluk 4 seçenekli çoktan seçmeli ve her biri eşit puan değerinde yazılı sınav (T1) uygulanmalıdır. Çoktan seçmeli sorularla düzenlenmiş sınavda yanlış cevaplandırılan sorulardan herhangi bir puan indirimi yapılmaz. Sınavda adaylara her soru için ortalama bir buçuk (1,5) dakika zaman verilir. Yazılı sınavda soruların en az %70’ine doğru yanıt veren aday başarılı sayılır. Sınav soruları, bu birimde teorik sınav ile ölçülmesi öngörülen tüm bilgi ifadelerini (Ek A1-2) ölçmelidir. Birimlerin süreleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

A2 birimine yönelik teorik sınav ulusal yeterlilikteki Ek A2-2’de yer alan “Bilgiler” kontrol listesine göre gerçekleştirilir. Teorik sınavda adaylara en az on beş (15) soruluk 4 seçenekli çoktan seçmeli ve her biri eşit puan değerinde yazılı sınav (T1) uygulanmalıdır. Çoktan seçmeli sorularla düzenlenmiş sınavda yanlış cevaplandırılan sorulardan herhangi bir puan indirimi yapılmaz. Sınavda adaylara her soru için ortalama bir buçuk (1,5) dakika zaman verilir. Yazılı sınavda soruların en az %70’ine doğru yanıt veren aday başarılı sayılır. Sınav soruları, bu birimde teorik sınav ile ölçülmesi öngörülen tüm bilgi ifadelerini (Ek A2-2) ölçmelidir.

(P1) Performansa Dayalı Sınav

A1: Bu birime yönelik beceri ve yetkinlik ifadeleri diğer birimlerin beceri ve yetkinlik kontrol listelerinde tanımlanmış olup, bu kapsamda söz konusu beceri ve yetkinlik ifadelerinin ölçme ve değerlendirmesi yapılacaktır.

A2 birimine yönelik performansa dayalı sınav ulusal yeterlilikte Ek A2-2’de yer alan “Beceriler ve Yetkinlikler” kontrol listesine göre gerçek veya gerçeğine uygun olarak düzenlenmiş çalışma ortamında gerçekleştirilir. Adaydan Ek A2-2’de yer alan beceri ve yetkinlik uygulamalarını gerçeğe uygun düzenlenmiş ortamda yapması beklenir.

Yaygın motorlu kara taşıtları (otomobil, kamyon/kamyonet, traktör, otobüs/minibüs ve motosiklet) ile ekspertiz raporu alınması zorunlu ve konsinye aracı içeren alım- satım senaryoları hazırlamaları gerekir. Araçların ilgili mevzuatta belirlenen garanti işlemlerine tabi araçlar arasından belirlenmesi esastır. Aracın cinsine ve piyasada mesleğin yapılış biçimine uygun olarak motorlu kara taşıtı dosyaları hazırlanması gerekir.

Her motorlu kara taşıtı tipine göre hazırlanmış olması gereken belgeler (sınav materyalleri):

• Şirket politikasını gösteren bilgi notu
• Aracılık Hizmeti Makbuz – Fatura
• Motorlu kara taşıtı Alım/Satım Teslim Belgesi
• Motorlu kara taşıtı Ruhsatı
• Bakım – Onarım Gider Formu
• Banka Ödeme Formu
• Galeri – Park alanı Taşıt Depo Stok Formu
• Gider Pusulası
• İl Ticaret Müdürlüğünden alınan yetki belgesi
• İkinci el satış garanti şartlarının geçerlik bilgi notu
• Kara Taşıtı Aracılık Hizmetleri ve Taşıt Alım Teslim Belgesi (Konsinye)
• Kazalı – Arızalı Motorlu kara taşıtı Teslim Alma Belgesi
• Müşteri Takip / Bilgi Formu
• Noter Satış Senedi
• Piyasa Araştırması Bilgi Notu
• Senet, çek, ödeme makbuzu
• Taşıt Kontrol Formu
• Trafik Sigortası ve Mali Sorumluluk Sigortası
• TRAMER Bilgi Notu
• TSE hizmet yeterlilik belgesi bulunan anlaşmalı işletmeler tarafından düzenlenmiş Ekspertiz Raporu

Adaylara sınava girmek istedikleri motorlu kara taşıtı türü sorularak performans sınavı seçilecek araca uygun şekilde yapılır. Adayın performans sınavına girdiği araç türü, MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi yanında verilen Mesleki Yeterlilik Belgesi Ekinde belirtilir.

Performansa dayalı sınavda, yapılan işlemlerin kontrolünü sağlamaya, eksik-hata gidermeye ve bazı görevlerin yapılmasını sağlamaya yönelik seviye 5 hususları kapsayacak ölçme ve değerlendirme yapılır. Beceri ve yetkinlikler kontrol listesinde aday tarafından başarılması zorunlu kritik adımlar belirlenir. Adayın, (P1) performans sınavından başarı sağlaması için kritik adımların tamamından başarılı performans göstermek koşuluyla sınavın genelinden asgari % 80 başarı göstermesi gerekir. (P1) Performansa dayalı sınavın süresi, belirlenen kapsamda, gerçek uygulama şartlarındaki süreye karşılık gelmelidir. (P1) olarak belirlenen Beceri ve Yetkinlik İfadelerinin (Ek A2-2) tamamı (P1) performansa dayalı sınav ile ölçülmelidir.

Bu yeterlilikte performans sınavı aşağıda yazılı olduğu şekilde yapılır

Araç alım satım sorumlusu iş yerinin düzenini sağlar ve sağlatır. Personellerine satın almak için araç ihtiyaçlarının belirlemelerini ister. Seçilen araçları inceler. Aracın alınması için onay verir. Alınan araçların bakımını yaptırtır ve satış için hazırlanmalarını sağlar. Satışa çıkacak araçların listesini inceler. Araç satışlarını onaylar. Satılan araçların varsa eksiklerini hatırlatır, eksiklerin giderilmesini sağlar ve müşteriye teslimini takip eder.

A2 birimine yönelik performansa dayalı sınav “Beceriler ve Yetkinlikler” kontrol listesine göre gerçekleştirilir. Beceri ve yetkinlikler kontrol listesinde aday tarafından başarılması zorunlu kritik adımlar belirlenir. Adayın, performans sınavından başarı sağlaması için kritik adımların tamamından başarılı performans göstermek koşuluyla sınavın genelinden asgari % 80 başarı göstermesi gerekir. Performansa dayalı sınavın süresi gerçek uygulama şartlarındaki süreye karşılık gelmelidir. Performansa dayalı sınav gerçek veya gerçeğine uygun olarak düzenlenmiş çalışma ortamında gerçekleştirilir. Beceri ve yetkinlik ifadelerinin  tamamı performansa dayalı sınav ile ölçülmelidir. Birimlerin süreleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

4.2 Ölçme ve Değerlendirme

Motorlu Kara Taşıtları Alım Satım Sorumlusu Seviye 5 (17UY0299-5 REV 01) Ulusal Yeterliliğine göre belgelendirme amacıyla yapılacak ölçme ve değerlendirme, gerekli çalışma şartlarının oluşturulduğu sınav ve belgelendirme merkezlerinde veya çalışma sahalarında, Teorik yapılandırılmış yazılı sınav ve uygulamalı sınav şeklinde olacaktır. Kişi yeterlilik birimlerini ayrı ayrı alabileceği gibi talep etmesi halinde hepsinin bir arada verilmesi de mümkündür. Ancak her birimin değerlendirmesi bağımsız yapılmalıdır

Belge almaya hak kazanmak için adayın, en az zorunlu A1 ve A2 birimlerinin tamamından başarılı olması gerekmektedir. Sınavın tamamından veya her hangi bir bölümünden başarısız olan aday başarısız olduğu bölümden/bölümlerden bir yıl içinde iki ücretsiz sınav hakkı daha kullanabilir. Ancak 1 yıldan fazla ara vermesi durumunda birimde tanımlanan her iki sınava da yeniden girmesi gerekir. Yeterlilik birimlerinin geçerlilik süresi, birimin başarıldığı tarihten itibaren 2 yıldır. Yeterlilik birimlerinin birleştirilerek bir yeterliliğin elde edilebilmesi için tüm birimlerin geçerliliğini koruyor olması gerekmektedir. Yeterlilik belgesinin geçerlilik süresi ise belgenin düzenlendiği tarihten itibaren 5 (beş) yıldır.

4.3 Diğer Şartlar

• Adaylar sınav başlamadan 15 dakika önce hazır bulunur.
• Sınav süresince kesintisiz olarak kamera kaydı alınır.
• Sınav kurallarını ihlâl eden adayların sınavı geçersiz sayılır.
• Adaylar Kimlik Belgelerini (Fotoğraflı Nüfus Kâğıdı ya da Ehliyet) sınavda hazır bulundurmalıdırlar.
• Sınav başlamadan önce mobil cihazlar kapalı konuma getirilir ve erişilemeyecek şekilde kaldırılır.
• Adayların sınav düzenini bozacak veya başkalarını rahatsız edecek davranışlarda bulunmaları sınav kurallarına aykırıdır. Sınav kurallarına aykırı hareket edenler hakkında tutanak tutularak söz konusu kişi(ler) sınav alanından çıkartılır.
• Çağrı cihazı, telsiz, cep bilgisayarı, saat fonksiyonu dışında fonksiyonu bulunan saat, her türlü bilgisayar özelliği bulunan cihazlar, silah vb. teçhizatla; müsvedde kâğıdı, defter, kitap, sözlük, sözlük işlevi olan elektronik aygıt, hesap makinesi, hesap cetveli, pergel, açı ölçer, cetvel, USB bellek, hafıza kartı vb. özellikte hafıza aygıtları ile sınava girilmez.
• Sınavlarda kullanılan her türlü kırtasiye malzemesi METROPOL tarafından sağlanır. METROPOL tarafından istenmediği sürece adayların, hiçbir doküman, kitap, dosya, not defteri gibi yardımcı materyal bulundurmamaları gerekmektedir.
• Sınav süresince sınav alanında içme suyu, şeker ve alınması zorunlu ilaçlar hariç yiyecek ve içecek bulundurmak, tütün ve tütün ürünleri kullanmak yasaktır.
• Adayların sınav alanına delici, kesici ve yaralayıcı aletler ile ateşli silahları getirmeleri yasaktır.
• Teorik sınav alanından ayrılan aday sınavını tamamlamış sayılır ve sınavına devam etmesine izin verilmez.
• Sınav sırasında kopya çektiği veya kopya verdiği tespit edilen adayların kimlik bilgileri ve yaşanan durum tutanak ile kayıt altına alınır ve bu adaylar sınavdan başarısız sayılır. Değerlendirici(ler) veya gözetmen(ler) kopya çekmeye veya vermeye kalkışanları uyarmak zorunda değildir, sorumluluk adaylara aittir.
• Adaylar teorik sınav süresince birbirleri ile konuşamaz, birbirlerinden sınav gereci veya yardım isteyemez.
• Sınav bitiminde kâğıtlar Metropol sınav gözetmenine teslim edilir.
• Sınav süresince soruların yüksek sesle ve herkesin duyabileceği şekilde sorulması, cevapların da aynı şekilde yüksek sesle ve herkesin duyabileceği şekilde verilmesi gerekmektedir.
• Aday performans sınavı süresince, sınav değerlendiricisine (oldu mu, tamam mı, doğru mu vb.) sınavı etkileyebilecek sorular soramaz.
• Adayların sınav değerlendiricilerin talimatı olmadan sınav salonundaki malzemeleri kullanmaları yasaktır.
• Aday kendisine verilen sınav süresi içerisinde sınavı tamamlayamaz ise adayın sınavı sınav değerlendiricisi tarafından sonlandırılır.
• İş sağlığı ve güvenliği kurallarını ihlal ettiği ve bu nedenle kendilerini veya sınav alanında bulunan diğer kişileri tehlikeye düşürdüğü değerlendirici tarafından tespit edilen adayların sınavları durdurulur. Söz konusu adaylar sınavdan başarısız sayılır.
• Mülakat sınavlarında Sınav süresince sorulara verilen cevapların yüksek sesle ve anlaşılır bir şekilde verilmesi gerekmektedir.Sınav görevlisine “cevap bu mu, böyle mi, bunu demek istediniz” şeklinde sorular sorulmamalıdır.

Sınav kurallarını ihlâl eden adayların (örn. Kopya çekme, başkası adına sınava girme vb.) sınavı geçersiz sayılır.

4.4 Belgelendirme

Sınav sürecini tamamlamış adayların itiraz ve şikâyet hakları saklı kalacak şekilde en geç 10 gün içerisinde belge kararları verilerek www.metropolbelgelendirme.com web sitesinden yayınlanır.

Adayda Aranan Şartlar

İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde yapılan düzenleme gereği yeterlilik sınavına girmek isteyen kişilerin en az lise mezunu olması gerekmektedir. Ancak aynı yönetmeliğin geçici 1 inci maddesi beşinci fıkrasında tanımlanan kişilerden sınava giriş şartı olarak en az lise mezunu olma şartı aranmamaktadır.

4.4.1 Belgelerin Teslimi

Belgeler, başvuru formunda belgelendirilmiş kişinin belirttiği şekilde, belgelendirilmiş kişiye/firma yetkilisine imza karşılığı, kargoyla veya taahhütlü posta ile gönderilir.

4.4.2 Belgenin Kaybedilmesi

Belgelendirilmiş kişi, belgesini geçerlilik süresi içinde kaybettiğini ve yeni belge düzenlenmesini dilekçe ekinde kayıp ilanını belirterek talep eder. Belge yenileme ücreti alınarak 1 hafta içinde Mesleki Yeterlilik Kurumuna belge talebi iletilir.

4.4.3 Yeterlilik Belgesinin Geçerlilik Süresi ve Gözetim Sıklığı

Birim için öngörülen sınavların geçerlilik süresi sınavın başarıldığı tarihten itibaren 1 yıldır. Birimin elde edilebilmesi için başarılan sınav tarihleri arasındaki süre farkı bir yılı geçemez. Yeterlilik birimlerinin geçerlilik süresi birimin başarıldığı tarihten itibaren 2 yıldır. Belgenin geçerlilik süresi beş (5) yıldır.

Belgeli kişinin yeterliliğinin devam ettiğini tespit etmek amacıyla belgenin geçerlilik süresi içerisinde en az bir kez gözetim raporu hazırlanır. Adayın performansı belge aldığı tarihten itibaren 2.yıl ile 3.yıl arasında sınav ve belgelendirme kuruluşunun belirleyeceği gözetim yöntemi ile değerlendirilir. Gözetime yönelik Metropol internet sitesinde yapılan genel duyuruların yanı sıra, gözetim zamanı gelen belge sahipleri tespit edilerek 1 ay önce gözetim kanıtlarının sunulmasıyla ilgili mail, taahhütlü posta, telefon gibi iletişim araçları kullanılarak uyarıda bulunulur. Belgeli kişi, meslek alanı ile ilgili olarak çalıştığı kuruluştan ve/veya işvereninden www.metropolbelgelendirme.com adresinde yer alan “Gözetim Formu”nu doldurmasını ister. Eğer belgeli olduğu mesleği yapmıyorsa, yeterlilik belgesini aldıktan sonra, belgeli olduğu mesleği yaptığı işyerinden Gözetim Formunun doldurulması istenir. Belgeli personel, Gözetim Formunu uygun bir şekilde ve zamanında METROPOL’ e sunmakla yükümlüdür. Zamanında ve istenen şekilde kanıt sunulmaması durumunda, belge askıya alınır.

Belgeli personelin, gözetim kanıtlarını eksik olarak sunması durumunda, eksiklikleri tamamlaması için METROPOL tarafından 1 ay süre verilir. Bu süre içinde eksiklikleri tamamlamayan belgeli personelin belgesi süre sonunda askıya alınır. Belgenin askıda kalma süresi en az 6 ay en fazla belge geçerlilik süresinin sonuna kadardır.  Bu süre içerisinde herhangi bir düzeltici faaliyet gerçekleştirmeyen belge sahibinin belgesi iptal edilir.

4.4.4 Yeniden Belgelendirme

Belgenin iptalini gerektirecek bir durumun oluşmaması ve belge geçerlilik süresi boyunca kişi ile ilgili METROPOL‘e performansına ilişkin şikâyet gelmemiş olması durumunda Motorlu Kara Taşıtları  Alım Satım  Sorumlusu olarak

1. a) 5 yıl belge geçerlilik süresi içinde yeterlilik belgesi kapsamında toplamda en az 2 yıl çalıştığına dair resmi kayıt,
2. b) Yeterlilik kapsamında yer alan yeterlilik birimleri için tanımlanan Uygulama (performans) Sınavı (P1) Değerlendirme sonucu olumlu olan adayların belge geçerlilik süreleri 5 yıl daha uzatılır

4.4.5 Belge İptali, Talimata Aykırı Hareket

Aşağıda belirtilen durumlar tespit edildiğinde, uygunsuzluğun durumuna göre belge askıya alınır ya da iptal edilir.

• Belgelendirilmiş kişi hakkında, belgelendirildiği Ulusal Yeterliliğin gereklerini yerine getirmediği gerekçesi sunularak şikayette bulunulması durumunda ve şikâyetin değerlendirilmesi sonrasında aleyhinde bir karar alınması, belgenin askıya alınmasını gerektirir.
• Belge gözetim süresini dolduran ve METROPOL tarafından istenilen belgeleri ibraz etmeyen kişilerin belgeleri askıya alınır.
• Gözetim Raporunun değerlendirilmesi sonucunda Karar Verici tarafından belge askıya alınabilir veya iptal edilebilir.
• Belgelendirilmiş kişinin belgeyi kötü amaçla, yanıltıcı bir biçimde kullandığı tespit edildiğinde belge iptal edilir.
• Belge, Logo ve Marka Kullanım Sözleşmesi’ne aykırı davranan belgelendirilmiş kişinin, belgesi iptal edilir.
• Belgesi askıya alınan kişiye gerekçeleri yazılı olarak bildirilir ve METROPOL web sitesinde duyurular bölümünde belgesi askıya alınan kişinin ad-soyad ve sertifika bilgileri yayınlanır.
• Belgesi askıya alınanlar belgenin askıya alındığı süre boyunca belge ile ilgili herhangi bir faaliyette bulunamazlar.
• Belgenin iptal edilmesi durumunda iptal kararının tebliğinden itibaren belgenin kullanımını durdurulur. Belgesi iptal edilen kişi Belge, Logo ve Marka Kullanım Sözleşmesi ve kendisine verilen belgeyi tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde METROPOL’e iade etmekle yükümlüdür.
• Belgelendirme programında yapılan değişiklikler yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, belgelendirilmiş personelin değişiklik şartlarına gözetim tarihine kadar uyum sağlaması gerekmektedir.
• Değişiklikler gözetim tarihinden sonra yapılmış ise yeniden belgelendirme tarihine kadar belgelendirilmiş personelin değişiklik şartlarına uyum sağlanması gerekir. Yasal zorunluluk durumunda ise bu süre kısaltılabilir.

4.6 Meslekte Yatay ve Dikey İlerleme Yolları

–

4.7 İtiraz Veya Şikâyet

Başvuru sahiplerinden, adaylardan, belgelendirilmiş kişilerden ve onların işverenlerinden ve diğer kesimlerden belgelendirme süreci ve kriterleri konusunda itiraz veya şikâyetin olması halinde, itiraz/şikâyet sahibi web sitesinden İtiraz veya Şikâyet Formunu doldurur ve imzalayarak (şahsen müracaat yapıldı ise) METROPOL‘e teslim eder veya faks, e-posta ile gönderir.

Yapılan sınava ilişkin itiraz sınav sonucunun yayınlanmasından tarihinden itibaren 2 gün içinde yapılmalıdır. METROPOL’e yapılan İtiraz veya Şikâyet 30 gün içerisinde sonuçlandırılır. Karar itiraz/şikâyet sahibine bildirilir.

4.8. REFERANSLAR

Sınav uygulamaları ve değerlendirmelerine esas alınan yeterlilik aşağıda belirtilmektedir;

İlgili Yeterlilik

17UY0299-4 Motorlu Kara Taşıtları Alım Satım Danışmanı (Seviye 4)       Yayın Tarihi 26/04/2017 Rev. No:00

5. REVİZYON KAPSAMI